هویت‌بخشی به فلزات فرسوده در نمایشگاه «تندیس‌های آهنی»
خبرگزاری مهر، گروه استانها – کوروش دیباج: مجسمه‌سازی معاصر ایران در دهه‌های اخیر با رویکردهای متنوعی از بازخوانی سنت تا مواجهه با متریال‌های صنعتی و مستهلک روبه‌رو شده است؛ جریانی که هنرمندان بسیاری را به سمت تجربه‌ورزی با مواد نو و مفاهیم تازه سوق داده. در این میان، حسین مدنی بروجنی، هنرمند باسابقه هنرهای تجسمی و کیوریتور نمایشگاه «تندیس‌های آهنی»، با پشتوانه بیش از نیم قرن فعالیت هنری، گامی در مسیر بازتعریف کارکرد و معنای «فلز» در پیکره‌سازی برداشته است.
او در این نمایشگاه با بهره‌گیری از قطعات اسقاطی و دورریختنی فلزی، آثار حجمی‌ای خلق کرده که هم از نظر فرمی و هم از منظر مفهومی، بر امتداد سنت و مدرنیته ایستاده‌اند.
نمایشگاه «تندیس‌های آهنی» که از جمعه ۲۹ فروردین‌ماه در گالری باغ سرمایه هتل عباسی اصفهان گشایش یافته، نه‌تنها روایتگر تجربه زیسته یک هنرمند در مواجهه با جوهر ماده و فرم است، بلکه در لایه‌های درونی خود، مواجهه‌ای تأمل‌برانگیز با مفهوم انسان، حیوان، زندگی و بازآفرینی معنا از دل متریال فرسوده را به مخاطب ارائه می‌دهد.
آنچه در ادامه می‌خوانید، گفت‌وگوی تفصیلی با این هنرمند است درباره روند شکل‌گیری این آثار، تأثیرات فکری و زیبایی‌شناختی و چرایی بازگشت به فرم‌های آشنای تندیس‌سازی از زبان آهن.
لطفاً ابتدا خودتان را معرفی کنید و بفرمائید که چه مدت در عرصه هنرهای تجسمی فعالیت دارید؟
من حسین مدنی بروجنی هستم، متولد سال ۱۳۳۳. حدود پنجاه سال است که در عرصه هنر فعالیت دارم. در ابتدا بیشتر در زمینه نقاشی طبیعت و تکنیک آبرنگ کار می‌کردم. اما از حدود سال ۱۳۷۰ به آثار حجمی و فلزی علاقه‌مند شدم. یکی از منابع الهام من برای ورود به این حوزه، استاد مشتی اسماعیل توکل بود که در تهران فعالیت می‌کرد و از هنرمندان تأثیرگذار در این زمینه به شمار می‌رود.
از نمایشگاه «تندیس‌های آهنی» برای ما بگویید. عنوان، محتوا و محور اصلی این آثار چیست؟
نمایشگاه «تندیس‌های آهنی» شامل حدود ۳۰ اثر حجمی است که با قطعات فلزات اسقاطی و دورریختنی ساخته‌ام. این آثار الهام‌گرفته از پیوند سنت و مدرنیته هستند؛ یعنی ترکیبی از نگاه دیروز و امروز. متریال آثار عمدتاً فلزات فرسوده‌ای هستند که در فرآیند خلاقه دوباره معنا یافته‌اند. این نمایشگاه از جمعه ۲۹ فروردین گشایش یافته و تا پایان اردیبهشت هر روز از ساعت از ساعت ۱۷ تا ۲۱ در گالری باغ سرمایه هتل عباسی ادامه دارد.
در چه بازه زمانی این آثار خلق شده‌اند؟ و بیشتر به چه موضوعاتی می‌پردازند؟
این ۳۰ اثر در بازه‌ای حدود ۲۵ سال خلق شده‌اند. برخی از آثار متعلق به ۲۰ سال اخیر هستند، اما روند کار از همان سال‌های ابتدایی آغاز شد و در طول زمان تکامل پیدا کرد. در این نمایشگاه، برخی آثار مربوط به دو سه سال اخیر هم به نمایش درآمده‌اند. موضوعات آثار تلفیقی از انسان، حیوان، زندگی روزمره و فرم‌های رئال و انتزاعی هستند.
برای مثال، تندیس‌هایی از مرغ‌ها یا جنگجویان طراحی کرده‌ام که با قطعات فلزی ساخته شده‌اند، نه با تکنیک‌های مرسوم ساخت مجسمه. این قطعات به‌صورت خلاقانه و ترکیبی کنار هم قرار گرفته‌اند تا روایت‌هایی از جهان انسانی و حیوانی خلق کنند.
چه عاملی باعث شد به سمت مجسمه‌سازی فلزی بروید؟
من سال‌ها با تکنیک‌های نقاشی مثل رنگ‌روغن و آبرنگ کار می‌کردم، اما احساس می‌کردم دیگر این قالب‌ها مرا راضی نمی‌کنند. در ادامه، با تشویق برخی از دوستانم که در زمینه مجسمه‌سازی فعالیت می‌کردند، به سمت ساخت آثار حجمی کشیده شدم. با توجه به علاقه‌ای که به تکنیک و جنس متریال داشتم، در نهایت به کار با فلز گرایش پیدا کردم. البته ساخت این آثار با جوشکاری بسیار سخت و زمان‌بر است، اما نتیجه نهایی هم ماندگارتر است و هم بیشتر مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد.
از میان هنرمندانی که الهام‌بخش من بودند، می‌توانم به استادانی چون اجازه طباطبایی، پرویز تناولی و مشتی اسماعیل توکل اشاره کنم.
با چه نگاهی این نمایشگاه را برپا کردید؟ و چه پیامی برای مخاطبان دارید؟
هدف اصلی من از برگزاری این نمایشگاه، تجربه‌اندوزی بیشتر در عرصه هنر و محک زدن آثارم در مواجهه با مخاطب است. هنر باید دیده شود؛ باید مخاطب از آن لذت ببرد، به تأمل واداشته شود و ارتباط برقرار کند. در نمایشگاه‌های هنری، هنرمند می‌تواند بازخورد بگیرد و مسیر کار خود را بهتر ببیند. همچنین، فروش آثار نیز بخشی از مسیر حرفه‌ای هنرمند است و اگر مخاطب با اثر ارتباط برقرار کند، این اتفاق هم می‌تواند رخ دهد.
تاکنون چند نمایشگاه انفرادی و گروهی برگزار کرده‌اید؟
من تاکنون حدود ۱۲ نمایشگاه انفرادی در شهرهای مختلف ایران از جمله اصفهان و تهران داشته‌ام. همچنین، در بیش از ۲۰ نمایشگاه گروهی در داخل و خارج از کشور شرکت کرده‌ام.
از جمله نمایشگاه‌های بین‌المللی که در آن‌ها حضور داشتم می‌توان به نمایشگاهی در کویت و حضور در اکسپوی چین اشاره کرد.
آیا آثار این نمایشگاه قبلاً هم در نمایشگاه‌های دیگری ارائه شده‌اند؟
برخی از آثار این مجموعه در گذشته در نمایشگاه‌های دیگر به نمایش درآمده‌اند، اما بخش قابل‌توجهی از آن‌ها برای نخستین بار در این قالب ارائه می‌شوند. در واقع، این مجموعه حاصل جمع‌بندی و انتخاب نهایی از میان آثاری است که طی سال‌ها خلق کرده‌ام و بخشی از آن‌ها نیز در کلکسیون شخصی‌ام نگهداری می‌شدند.
