ابراهیم پشت‌کوهی تنور جشنواره را گرم کرد اما انتظارات را برآورده نکرد!
به گزارش خبرنگار مهر، شب گذشته ۷ بهمن در پنجمین روز از برگزاری چهل و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر نمایش «ذارت آشوب» به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم پشت‌کوهی در سالن اصلی مجموعه تئاتر شهر به صحنه رفت و با استقبال مخاطبان همراه شد.
با اجرای این اثر نمایشی و به نیمه رسیدن جشنواره به نظر می‌رسد بالاخره تنور جشنواره تئاتر فجر گرم شده و تازه فضای تئاتر شهر حال و هوای جشنواره را پیدا کرده است. استقبال از «ذرات آشوب» به اندازه ای بود که ظرفیت سالن اصلی و بالکن تکمیل و حتی تعدادی صندلی خارج از ظرفیت در بالکن سالن اصلی برای تماشاگرانی که مجبور بودند ایستاده مخاطب نمایش باشند، گذاشته شد و تعدادی از تماشاگران نیز روی پله های سالن به تماشای نمایش نشستند.
در توضیح این نمایش آمده است: نمایش «ذرات آشوب» پرتره‌ای از دلاوری و پردلی مردم محجوب جزیره هرمز برای بیرون راندن اشغالگران پرتغالی را به تصویر می‌کشد که نشان‌دهنده عظمت روح ایرانی و جنگاوری‌شان برای دفاع از کیان میهن‌شان است.
ابراهیم پشت کوهی طراح، نویسنده، شاعر، بازیگر، مدرس و کارگردان تئاتر ایران و سرپرست گروه تئاتر «تیتوک» است. این هنرمند در طی فعالیت های خود تاکنون نمایشنامه های زیادی را به صحنه برده و در جشنواره های داخلی و بین المللی به اجرا در آورده است.
پشت کوهی شب گذشته قبل از آغاز اجرای «ذرات آشوب» با توضیحات کوتاهی درباره این نمایش عنوان کرد: جزایر هرمز ۱۱۷ سال تحت اشغال پرتغالی ها بوده و در روایت های تاریخی امام قلی خان سردار ایرانی باعث آزادی اش می شود اما حتما در طول این ۱۱۷ سال مردم هرمز خیزش‌هایی داشتند و دلیل پیروزی بر استعمار، مردمی هستند که همیشه در تاریخ نادیده گرفته می شوند. نمایش ما ستایش و کرنش بر مردمان ساحل نشینی است که واقعا محجوب هستند و در طول تاریخ کمتر دیده شدند. این نمایش برای این است که ما ببینیم در گوشه گوشه ایران چه عزیزانی جان دادند تا این خاک بماند. امیدوارم ایران ما همیشه سرافراز باشد و حال همه مردم خوب باشد و همینطور که ما به وطنمان عشق داریم این عشق در سراسر وطن ما پخش شود.
پشت‌کوهی ۲ سال قبل با نمایش «مکبث زار» در جشنواره حضور داشت که مورد استقبال زیادی قرار گرفت و حضورهای بین المللی مختلفی قبل و بعد از جشنواره داشت. وی در این نمایش توانسته بود بر بستر یک نمایشنامه شناخته شده غربی (مکبث)، تلفیقی از آیین‌ها و شیوه‌های نمایش شرقی را برای مخاطب به نمایش بگذارد و بهره‌گیری از آوازهای فولکلور جنوب ایران و استفاده از سازهای بومی ایرانی، ژاپنی، آفریقایی و هندی حال و هوای متفاوتی را به اجرا داده بود از این رو خیلی از مخاطبانی که با سبک و سیاق آثار پشت کوهی آشنا هستند انتظار داشتند در اجرای «ذرات آشوب» نیز مانند گذشته با تصویرسازی‌های جذاب و طراحی نور و لباس خلاقانه‌ای روبه‌رو شوند و با توجه به بومی بودن داستان شاهد نقش پررنگ تر موسیقی و آوازهای فولکلور جنوب باشند اما در اجرای شب گذشته خبری از ویژگی‌های آثار قبلی پشت‌کوهی و حتی زرق و برق نمایش «مکبث زار» نبود و به نوعی شاهد شلختگی و شتابزدگی در بازی‌ها، طراحی حرکت و حتی میزانسن و دکور نمایش بودیم.
ضعف در شخصیت‌پردازی آنتاگونیست و پروتاگونیست داستان و نادیده گرفتن نقاط عطف نمایشنامه باعث شده بود که با پایان بندی سرهم‌بندی شده، غیرمنطقی و غیرقابل باوری روبه‌رو باشیم. چطور مردمی که در تمام طول نمایش به عنوان افرادی ترسو و بی‌جربزه نشان داده می شوند که ناموسشان را اختیار استعمارگر قرار می دهند به ناگهان تغییر رویه می‌دهند و دست به شورش می‌زنند.
نمایش به جای اینکه در طول گسترش پیدا کند در عرض امتداد می‌یابد از این رو شاهد صحنه‌های تکراری و جلو نرفتن قصه و درجا زدن داستان هستیم. جمع بندی ماجرا به ساده انگارانه‌ترین شکل ممکن و بدون هیچ طراحی بصری و زمینه چینی رقم می خورد تا مخاطبان به ناگهان شاهد خیزش مردمی منفعل باشند که تا چند دقیقه قبل ترسشان برای رویارویی با بدمن ماجرا مانع از اعتراضشان می‌شد.
یکی از نکات مورد توجه که در گزارش‌های قبلی هم به آن اشاره کردیم نبود هیچ اطلاعاتی از عوامل و بازیگران نمایش های جشنواره تئاتر فجر است که در مورد «ذرات آشوب» هم صدق می کرد. نمایش های این دوره نه پوستر و بروشوری دارند که بشود از طریق آن اطلاعاتی از نمایش به دست آورد نه قبل از اجرا از طریق خود گروه یا روابط عمومی جشنواره درباره آنها اطلاع رسانی می شود. در نمایش «ذرات آشوب» نیز جز حضور پژمان جمشیدی که قبل از جشنواره اطلاع رسانی شده بود مخاطبان درباره دیگر عوامل اجرایی و بازیگران چیزی نمی دانستند و با آغاز اجرا متوجه شدند که مهدی حسینی‌نیا نیز به همراه بازیگران ثابت نمایش های پشت‌کوهی در نمایش بازی می‌کند.
نمایش «ذرات آشوب» با حضور بازیگران چهره، سابقه پشت‌کوهی و گروه «تیتوک» در اجرای آثار متفاوت و داستان حماسی که برپایه تقابل خیر و شر بنا شده و البته گزیری هم به نمایشنامه «آنتیگونه» سوفکل می‌زند حتما در اجرای عمومی و در سالنی غیر از سالن اصلی تئاتر شهر می‌تواند موفق عمل کند به شرط اینکه کارگردان بازنگری در طراحی نور و فضاسازی و پایان بندی روایت داستان داشته باشد.
